رییس دفتر آموزش و ارتقا سلامت وزارت بهداشت:

استفاده از ماسک به منظور پیشگیری از کرونا، ضروری است

دکتر فرشید رضایی رییس دفتر آموزش و ارتقا سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در مصاحبه ای تفصیلی با وبدا به تشریح چرایی ضروت استفاده از ماست و عملکرد آنها در پیشگیری از بیماری کرونا پرداخت.

چرا باید ماسک بزنیم؟

از زمان شروع پاندمی کرونا زندگی انسان ها با ماسک و رعایت پروتکل های بهداشتی بخاطر کم کردن خطر و کاهش احتمال ابتلا گره خورده است و اهمیت ماسک زدن همگانی در تمام کشورها شناخته شده است. اما خوب است در مورد ماسک و روش های صحیح ماسک زدن بیشتر بدانیم. یکی از روش‌‌های اصلی انتقال بیماری کرونا، قطرات و ذرات ریز تنفسی است  که  هنگام نفس کشیدن (حتی در حال سکوت)، صحبت کردن، آواز خواندن (بویژه با صدای بلند و دسته جمعی) و سرفه یا عطسه  خارج می شود. بررسی‌ها نشان  می‌دهد درصد قابل توجهی  از مبتلایان به بیماری کرونا هیچ‌گونه علامت تنفسی ندارند؛ از طرفی در اوایل ابتلا به بیماری نیز افراد مبتلا معمولاً بدون علامت هستند،  اما حتی در این شرایط نیز انتقال بیماری از طریق قطرات و ذرات ریز تنفسی  وجود دارد و می تواند دیگران را بیمار کنند  پس برخی افراد می‌توانند ناقل باشند در حالیکه خود از آن

خبر ندارد.

با توجه به موارد فوق برای جلوگیری از انتشار ویروس، لازم است همه مردم در زمان های وجود بیماری کرونا در جامعه به ویژه در فضاهای سرپوشیده مثل اتوبوس، مترو، فروشگاه‌ها و  همچنین مکان هایی که افرادی غیر از اعضای خانواده حضور دارند ماسک بزنند. استفاده از ماسک برای فرد ِ ناقل بیماری، اهمیت بیشتری دارد ولی از آنجایی افراد ناقل بیماری کرونا  ممکن است بدون علامت باشند، استفاده از ماسک برای همه ضروری است.

حدود رعایت فاصله اجتماعی، در صورت  داشتن ماسک چقدر است؟
درخصوص وضعیت افراد از نظر ابتلا به بیماری، استفاده از ماسک و حفظ فاصله اجتماعی و احتمال انتشار ویروس می توان گفت: در تماس فرد سالم با فرد بیمار در صورتی که هر یک ماسک نداشته باشند و فاصله کمتر دو متر داشته باشند، احتمال انتشار ویروس خیلی زیاد است.
در تماس فرد سالم دارای ماسک با فرد بیمار بدون ماسک در صورتی که کمتر از 2 متر با یکدیگر فاصله داشته باشند، احتمال انتشار ویروس زیاد است.
در تماس فرد سالم بدون ماسک با فرد بیمار دارای ماسک در صورتی که کمتر از 2 متر از یکدیگر فاصله داشته باشند، احتمال انتشار ویروس متوسط است.
در تماس فرد سالم با فرد بیمار در صورتی که هر دو دارای ماسک باشند و کمتر از دو متر با یکدیگرفاصله داشته باشند،  احتمال انتشار ویروس کم است.
در تماس فرد سالم با فرد بیمار در صورتی که هر دو دارای ماسک باشند و بیش از دو متر با یکدیگرفاصله داشته باشند، احتمال انتشار ویروس خیلی کم است.
همچنین احتمال انتشار ویروس زمان ماندن در خانه تقریبا صفر است.

چه موارد دیگری به غیر از زدن ماسک و داشتن فاصله اجتماعی برای پیشگیری از بیماری ضروری است؟

همانطور که توضیح دادم در صورت استفاده از ماسک مناسب و حفظ فاصله ی ایمن با سایر افراد می توان خطر ابتلا به بیماری را به حداقل ممکن کاهش داد. بدیهی است که در صورت قرار گرفتن در فضای بسته و نبودن تهویه مناسب، میزان خطر ذکر شده افزایش خواهد داشت و از طرفی در شرایطی که فاصله ی ایمن بین افراد رعایت شود، در این صورت برقرار نمودن تهویه مناسب خطر بیمار شدن را بسیار کاهش می دهد و اثربخشی

ماسک را بالاتر می برد.

مطابق توصیۀ سازمان بهداشت جهانی کارکنان خدمات بهداشتی درمانی، افرادی که همراه بیمار هستند یا از بیمار مراقبت می کنند و افرادی که بیمارند یا علائم بیماری نظیر تب، سرفه یا عطسه را دارند حتی در وضعیت غیر از شیوع بیماری نیز باید از ماسک برای حفاظت از خودشان و سایرین استفاده نمایند.

درحال حاضر چند نوع ماسک پزشکی وجود دارد و کارایی آنها چگونه است؟

درحال حاضر ۴ نوع ماسک پزشکی وجود دارد. یکی از این ماسک ها  ماسک N95  است. این نوع ماسک توانایی بالایی در جلوگیری از ورود ذرات ریز میکروبی و آلوده به دستگاه تنفس دارند فقط برای استفاده حرفه ای در بیمارستان و مراکز درمانی تهیه شده است، زیرا کارکنان بیمارستانی در معرض خطر بسیار بیشتری از عموم جامعه هستند  عدد 95 در این نوع از ماسک (N95) نیز بدین معناست که این ماسک قادر است حداقل 95 درصد ذرات با اندازە 0.3 میکرون را حذف کند. ماسک های N95می تواند بدون سوپاپ یا سوپاپ دار باشد وجود سوپاپ تنفس را تسهیل می کند ولی از نظر کارایی تفاوتی ندارند. باید توجه داشت که این سوپاپ ها یکطرفه عمل می نمایند و هنگام دم بسته هستند و در بازدم باز می شوند لذا اگر یکی از کارکنان بیمارستان به بیماری کرونا مبتلا شده باشد و از نوع سوپاپ دار استفاده کند، به هنگام بازدم می تواند ویروس را از سوپاپ به بیرون منتشر نماید و باعث بیماری دیگران شود، بنابراین به طور کلی در دوران پاندمی و به خصوص زمانی که انواع بی علامت بیماری قابل انتظار است، به هیچ وجه توصیه به استفاده از انواع سوپاپ دار نمی شود.
در مناطق مختلف جهان برای گروه بندی ماسک ها بر اساس توانمندی آنها در فیلتر نمودن ذرات روش های مختلفی وجود دارد به عنوان مثال در اتحادیه اروپا ماسک ها را به سه گروه FFP1 و FFP2 و FFP3 دسته بندی می نمایند. گروه FFP1 حدود 80% ذرات ریز بیماری زا را و گروه FFP2 حدود 94%  و ماسک های FFP3 که قوی ترین قدرت فیلتراسیون را دارند حدود 99% ذرات را فیلتر می نمایند.  رده ی معادل N95 در اتحادیه اروپا FFP2 است و در برخی متون علمی از این دو نام بطور معادل هم استفاده

می شود.

 آیا می توان به جای ماسک های N95/FFP2  از ماسک های جراحی به منظور حفاظت در برابر ویروسها استفاده کرد؟
در زبان انگلیسی، دو کلمه Respirator و Mask وجود دارد که در زبان فارسی هر دو، ماسک ترجمه می شوند. در زبان انگلیسی ماسکهای N95 و FFP2 ،به عنوان Respirator ، و ماسک جراحی/پزشکی با عنوان  Mask

شناخته می شود.

استفاده از هر نوع ماسک بسته به میزان خطری دارد که فرد ممکن است با آن روبرو شود. اگر در بیمارستان شاغل باشد نیاز دارد در برخورد با برخی از بیماران از ماسک N95 استفاده نماید در حالی که برای اغلب بیماران تنفسی، ماسک پزشکی 3 لایه کفایت می نماید. به عنوان مثال در برخورد با بیماران سل، سرخک، آبله مرغان اگر که پرستار یا پزشک درمانگر قبلا مبتلا نشده باشد و امکان ابتلا وجود داشته باشد ماسک N95 توصیه می شود. همچنین در بخش ICU که بیماران بسیار بدحال هستند و لوله گذاری (اینتوبه) شده اند نیز بدلیل تولید ذرات بسیار ریز (آئروسل) در زمان ساکشن بیماران، باید از ماسک N95 استفاده نمود. در جامعه ماسک جراحی پزشکی کفایت می نماید اما در شرایط بسیار پرخطر مانند زمان شلوغی مترو اگر که تهویه مناسب نباشد و کرونا در جامعه در جریان باشد، بهتر است علاوه بر ماسک جراحی از یک ماسک پارچه ای مکمل بر روی ماسک جراحی نیز استفاده نمود.

از دیگر انواع ماسک می توان به  ماسک جراحی اشاره کرد که  این نوع ماسک از سه لایه تشکیل شده است.

لایه داخلی:  لایه داخلی  در تماس با پوست است  از الیاف مصنوعی تحت عنوان اسپان باند پلی پروپیلن تهیه  شده است. این لایه با جذب رطوبت هوای گرم بازدمی  از تجمع بخار و تعریق زیاد زیر ماسک جلوگیری می نماید و  پوست خشک و راحت باقی می ماند.  لایه میانی به نام  ملت بلون (Meltblown) است  که مانع ورود ذرات ریز غیر روغنی به بینی و دستگاه تنفسی می شود. خارجی ترین لایه ی ماسک (معمولا رنگی و زیباسازی شده است) که از الیاف  مصنوعی  از جنس اسپان باند پروپیلن فشرده  تهیه شده است به طور موثر مانع از ورود ذرات از جمله قطرات تنفسی می شود.  براساس توصیه  های بهداشتی این نوع ماسک برای پیشگیری از بیماری کرونا ، نه تنها برای پزشکان بلکه برای عموم مردم نیز مناسب است.

هر چند به ظاهر دو نوع ماسک جراحی بر اساس نحوه ی پوشیدن داریم (یک مدل از طریق کش به پشت گوش متصل می شوندو نوع دیگر نیز دو قطعه بند در هر طرف دارند که به پشت سر بسته می شود) اما تفاوتی در میزان فیلتراسیون این دو ماسک وجود ندارد. ساختار هر دو یکی است و فقط نوع اتصال آنها تفاوت دارد. پس هر دو می توانند جریان هوای ورودی و خروجی را از میکروارگانیسم ها (از جمله ویروس کرونا) فیلتر کنند. با توجه به صلاحدید می توان از هر دوی این ماسکها استفاده کرد. اما ماسکهای بنددار بیشتر توسط جراحان و پزشکان بیمارستان استفاده می شوند. با توجه به پوشیدن راحت تر استفاده از نوع کشدار، این نوع ماسک برای استفاده عموم مردم رایج تر است.

 گیره بینی:   گیره بینی، قطعه ای فلزی یا پلاستیکی است که در بین لایه ها و در وسط ماسک و در قسمت بالای آن قرار می گیرد. پس از این که ماسک روی صورت قرار داده شد، با دست می توان گیره بینی را متناسب با بینی و فرم چهره شکل داد. به این ترتیب ماسک کارایی بالاتری خواهد داشت. این گیره علاوه بر کمک به  فیلتر کردن، در راحتی استفاده از ماسک نیز موثر است.

ماسک سه بعدی پزشکی نیز از دیگر ماسک های موجود پزشکی است که کارایی آن همانند ماسک پزشکی معمولی  است فقط از نظر ظاهری، متفاوت است. این نوع ماسک به دلیل اینکه کامل بر روی صورت منطبق می شود می تواند حفاظت بیشتری ایجاد کند در برخی از انواع ماسک سه بعدی ممکن است تعداد لایه ها را نیز افزایش داده باشند و چهار یا پنج لایه داشته باشد. به همین دلایل برخی افراد ترجیح می دهند که از این نوع ماسک استفاده نمایند. هرچند افزایش لایه ها می تواند به کارایی بهتر در فیلتراسیون ماسک کمک کند  اما آنچه که بیشتر اهمیت دارد آن است که ماسک بر روی صورت تنظیم شده باشد و روزانه یا به محض آسیب دیدن یا از کار افتادن تعویض شود.

ماسک پارچه ای نیز چهارمین نوع ماسک موجود است. این نوع ماسک به تنهایی به عنوان وسیلۀ حفاظتی اطمینان بخش توصیه نمی شود مگر آن که هیچ ماسک مناسب دیگری در دسترس فرد وجود نداشته باشد و به ناچار از ماسک پارچه ای (و چند لایه نمودن پارچه) استفاده نماید. ماسک پارچه ای را معمولا بر روی  ماسک پزشکی می پوشند تا در مکان های با خطر بالاتر (سرپوشیده بدون تهویه یا مکان های پر تردد) استفاده شود. با این روش از ورود ذرات از طریق لبه های ماسک پزشکی که کامل بر روی صورت منطبق نمی شود جلوگیری می شود.

کجا و چگونه از ماسک استفاده کنیم؟

درخصوص وضعیت استفاده ماسک از نظر مکان، تعداد افراد و فاصله اجتماعی باید گفت: حضور در فضای باز بدون اینکه فردی غیر از اعضای خانواده در کنارش باشند مانند پارک ها، بدون ماسک موردی ندارد.
حضور در فضای باز در صورتی که افراد دیگر فاصله 2  متر را رعایت کرده باشند با یک ماسک کفایت می کند.

استفاده از دو عدد ماسک در فضای باز با جمعیت زیاد ضروری است.
حضور در فضای بسته با تهویه مناسب به شرط اینکه در 2 ساعت گذشته فردی غیر از خانواده آنجا نبوده باشد با یک ماسک کفایت می کند.
حضور در فضای بسته  بدون تهویه مناسب و در 2 ساعت گذشته فردی غیر از خانواده در آنجا حضور داشته باشد، استفاده از دو ماسک ضروری است.
حضور در فضای بسته همراه با افراد غیر از خانوار با تهویه نامناسب واستفاده از دو ماسک لازم است.

استفاده از یک ماسک در فضای بسته به همراه حضور افراد غیر از خانواده باتهویه مناسب کفایت می کند.

همچنین در فضای بسته به همراه حضور فرد بیمار شناخته شده با تهویه مناسب ضروری است که  از دو ماسک  (در بیمارستان اگر باشد از ماسک N95 می شود استفاده نمود) استفاده کرد.

مراحل استفاده از ماسک را توضیح دهید

برای استفاده صحیح از ماسک باید در ابتدا دستان خود را تمیز کرد. قبل از لمس ماسک تمیز، دستان خود را با آب و صابون به مدت حداقل 20 ثانیه بشویید. از یک دستمال کاغذی تمیز برای خشک کردن دستهای خود استفاده کنید. سپس، با همان دستمال، شیر آب را ببندید و آن را درون سطل زباله بیندازید. در صورت عدم دسترسی به آب و صابون از یک محلول ضدعفونی کننده برمبنای الکل 70 درصد استفاده نمایید.
بعد از این مرحله باید ماسک را بررسی کنید. هنگامیکه یک ماسک جدید را از جعبه بیرون می آورید، آن را بررسی کنید و اطمینان حاصل کنید که هیچگونه نقص، سوراخ و پارگی در ماسک وجود ندارد. اگر ماسک دارای نقص، سوراخ و شکاف است، آن را دور انداخته و ماسک جدید (استفاده نشده) دیگری را انتخاب کنید.

بعد از بررسی سالم بودن ماسک لازم است قسمت بالای ماسک را به درستی تنظیم کنید. برای اینکه ماسک تا حد ممکن به پوست شما نزدیک شود، قسمت بالای آن دارای یک لبۀ خمیده دارای گیره بینی است که میتواند در اطراف بینی شما قرار گیرد. قبل از استفاده از ماسک روی صورت خود اطمینان حاصل کنید که این قسمت به سمت بالا قرار دارد.

چهارمین مرحله استفاده از ماسک حصول اطمینان از طرف مناسب ماسک به سمت بیرون است. قسمت داخلی بیشتر ماسک های پزشکی به رنگ سفید است ؛ درحالیکه قسمت بیرونی ، رنگی است. قبل از استفاده از ماسک روی صورت خود، اطمینان حاصل کنید که قسمت سفید ماسک به سمت صورت شما باشد.دو بند ماسک را پشت گوش خود قرار دهید .
تنظیم قطعۀ بینی بسیار مهم و ضروری است زیرا اکنون که ماسک پزشکی روی سر و صورت شما قرار گرفته است، از انگشت اشاره و انگشت شست خود استفاده کنید تا قسمت خمید ۀ لبۀ بالای ماسک را اطراف پل بینی خود بچسبانید.

 نکته بسیار مهم دیگر در استفاده از ماسک ها، درآوردن ماسک می باشد. در این مرحله باید ابتدا دستهای خود را تمیز کنید، ماسک را با گرفتن بند کناری به دقت از صورت خود جدا کنید.  قسمت جلوی ماسک آلوده است آن را لمس نکنید.

لطفا نحوۀ صحیح پوشیدن ماسکهای N95/FFP2را تشریح کنید؟
پوشیدن ماسک های N95 به دلیل فرم خاص کش های آن، باید با روش صحیح انجام شود. برای پوشیدن ماسک باید دست خود را بطور کامل و مطابق اصول صحیح بهداشتی مخصوص دست، شست و شو دهید و سپس دو بند ماسک را از هم جدا کرده و بند بالایی ماسک را بالای گوش و بند پایینی را زیر گوش قرار دهید. قابل توجه است که دو بند ماسک نباید به صورت ضربدری(متقاطع) روی هم قرار گیرد. سپس گیره فلزی را به طور کامل و متناسب به اندازه بینی خود شکل دهید. در طول فعالیت کاری از عدم نشتی ماسک و استقرار کامل بر روی صورت خود اطمینان حاصل کنید.

دقت داشته باشید که استفاده از ماسک زمانی موثر است که همواره  با رعایت اصول بهداشت دست و شست وشوی آن باشد.
توجه داشته باشید دستها به هیچ عنوان با سطح آلودۀ بیرونی ماسک تماس پیدا نکند. سطوح بیرونی ماسک استفاده شده آلوده می باشد پس باید به عنوان یک جسم آلوده با آن برخورد کنید. درضمن هرگز قسمت جلوی ماسک را لمس نکنید. لذا باید بند پایینی و سپس بند بالایی ماسک را از پشت سر خود خارج کنید. با گرفتن بند بالایی، ماسک را بدون تماس با بدن درون سطل زباله درب دار بیندازید. توجه داشته باشید اگر سطل زباله عمومی در دسترس نیست ماسک را در یک کیسه پلاستیکی قرار دهید وسپس در سطل بیندازید.

ماسک های پزشکی هر چند ساعت یکبار باید عوض شود؟
ماسک های N95 هر هشت ساعت  و ماسک های جراحی هر 2 ساعت یکبار باید تعویض شود. ولی در صورت رخداد هرگونه نقص در عملکرد سوپاپ ، تغییر شکل یا پاره شدن، آسیب به بندها، ایجاد مقاومت تنفسی و نیز ایجاد رطوبت زیاد در آن باید بلافاصله ماسک را تعویض کردد.

آیا در شرایط کمبود ماسک، می توان از ماسکهای N95 مجدداً استفاده کرد؟

برای این منظور، یک ماسک جراحی یا شیلد صورت روی ماسکهای N95 بپوشید. پس از خروج از اتاق بیمار یا تماسهای مشکوک دیگر، دستهای خود را بشویید. اگر از ماسک جراحی روی ماسک N95 استفاده کرده اید، آن را دور بیندازید و اگر از حفاظ صورت استفاده کرده اید، آن را تمیز و ضدعفونی کنید. برای جلوگیری از استفادۀ افراد غیر از شما از این ماسک، آن را علامتگذاری کنید. دقت کنید هنگام استفادۀ بعدی، با عوامل عفونت زای احتمالی روی سطح خارجی ماسک، تماس پیدا نکنید و پس از تعویض ماسک،  دستهای خود را شست و شو دهید.

 آیا پوشیدن ماسک جراحی در زیر ماسکهای N95  توصیه می شود؟
پوشیدن ماسک جراحی در زیر ماسکهای N95 از این جهت که می تواند مانع انطباق کامل ماسک بر روی صورت کاربران شود، مجاز نیست ولی پوشیدن ماسک جراحی بر روی ماسکهای N95 برای افزایش طول عمر آنها و امکان استفاده مجدد توصیه می شود.

ماسک پارچه ای چگونه ما را در برابر انتشار ویروس کرونا محافظت می کنند؟

برخی از مبتلایان به بیماری کرونا هیچ گونه علامت تنفسی ندارند و از طرفی در اوایل ابتلا به بیماری نیز افراد مبتلا  معمولا بدون علامت هستند، بنابراین در اثر قطرات تنفسی که در اثر صحبت کردن (حتی در سکوت تنفس کردن)، سرفه و عطسه به اطراف منتشر می شود، می توانند بیماری را به دیگران منتقل کنند. این قطرات را  می توان با ماسک در منبع آنها کنترل کرد. هرچند ماسک پارچه ای یک لایه به تنهایی چندان موثر نیست اما  اگر ماسک پزشکی نباشد، می توان از این ماسک استفاده نمود.
 
آیا با توجه با اندازه کوچک ویروس، ماسک های پارچه ای برای حفاظت در برابر ویروس کرونا موثر هستند؟
بر اساس برخی مطالعات مشاهده کرده اند که بطور کلی در اثر صحبت کردن حدود 10000 ، سرفه 30000 و عطسه حدود 40000 قطره، که ممکن است حاوی ویروس باشند به اطراف منتشر می شوند. این قطرات وقتی که از دهان و دستگاه تنفسی به بیرون منتشر می شوند عمدتاً درشت هستند و هر چه دورتر می شوند در اثر گرما تبخیر شده وکوچکتر می شوند. با این توضیحات، ماسک پارچه ای می تواند قطرات درشت منتشر شده را در نزدیکترین نقطه به منبع انتشار به دام بیندازد و لذا بررسی ها نشان داده است که ماسک های پارچه ای می توانند نقش موثری در کنترل انتشار قطرات و کاهش ریسک ابتلا به این بیماری داشته باشند.

چه کسانی نباید از ماسک استفاده کنند؟

کودکان زیر دو سال، افرادی که مشکل تنفسی دارند که با ماسک زدن بسیار تشدید می شود و افراد ناتوان یا افرادی که به نوعی قادر به برداشتن ماسک از روی صورت بدون کمک نیستند، نباید از ماسک استفاده کنند.

 آیا استفاده از ماسک به تنهایی می تواند در پیشگیری ابتلاء به ویروس کرونا موثر باشد؟

هرچند ماسک زدن یکی از روش های پیشگیری از بیماری است اما در کنار ماسک زدن باید سایر روش های پیشگیری از بیماری های تنفسی مانند تزریق واکسن (در مورد آنفلوانزا، کرونا و ...) ، شستشوی دست، حفظ فاصله 2 متر با دیگران، تهویه مناسب ، عدم تردد در مکان های شلوغ  را به کار گرفت.

 آیا می توان در هنگام فعالیت های ورزشی مثل شنا و فوتبال از ماسک استفاده کرد؟

 استفاده از ماسک در مورد فعالیت های ورزشی مثل شنا، مجاز نیست و رعایت فاصله اجتماعی اهمیت بیشتری دارد. در مورد ورزش هایی نظیر فوتبال نیز با توجه به این مهم که این ورزش ها باید در فضاهای باز انجام شوند استفاده از ماسک در حین این فعالیت ها ضرورتی ندارد.
 
 چرا برخی افراد در طول زمان ماسک زدن احساس ناراحتی می کنند؟
 شاید برای برخی از افراد استفاده طولانی مدت از ماسک کمی ناراحت کننده باشد ولی با توجه به مزایای آن در حفظ سلامت جامعه، سودمند است. اگر جنس لایه درونی ماسک از پارچه مناسب تهیه شده باشد تحمل آن بر روی صورت بسیار قابل تحمل تر می شود. برخلاف برخی شایعات استفاده طولانی مدت از ماسک به هیچ عنوان سبب تجمع دی اکسید کربن بازدمی  یا کاهش اکسیژن خون یا آسیب مغزی نمی شود.
برخی افراد تصور می کنند که افزایش بیش از حد تعداد لایه ها حفاظت بیشتری را خواهند داشت در حالیکه اگر ماسک از لایه های استاندارد و جنس مناسب و سایز مناسب صورت باشد و مخصوصا به نحو مناسب استفاده شود، نیاز به افزایش لایه و ضخیم تر کردن ماسک نیست زیرا زیاده از حد ضخیم بودن ماسک می تواند خستگی و ناراحتی ایجاد نماید و تنفس را سخت نماید.

برخی نیز از درد لاله گوش در اثر استفاده از کش نگهدارنده ماسک شکایت دارند که برای حل این مشکل میتوان بندهای ماسک را به جای پشت گوش ، پشت سر، گره زد یا از بندهای متناسب با اندازه سر خود استفاده کنند.
تعدادی از مردم نیز مه گرفتگی شیشه های عینک در هنگام ماسک زدن را نارحت کننده می دانند که این مشکل نیز با شستشوی شیشه های عینک با آب و صابون و خشک کردن آن قبل از استفاده از ماسک حل می شود.
برخی از افراد نیز اذعان می کنند که استفاده از ماسک سبب تحریک و حساسیت پوستی در آنها می شود، در حالی که استفاده از جنس پارچه مناسب و استاندارد مشکل را حل می کند.

 آیا شیلدها یا محافظ های صورت می تواند جایگزین ماسک شود؟
استفاده از محافظ های صورت به عنوان جایگزین ماسک توصیه نمی شود. این محافظ ها همراه با ماسک زدن به شرطی که اطراف صورت را به طور کامل پوشش دهد در تماس های نزدیک با دیگران می توانند استفاده شود. استفاده از محافظ صورت برای حفاظت از مخاط چشم ها (به عنوان یک راه ورود ویروس و عوامل بیماری زا است)

در هنگام ماسک زدن به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
قبل و بعد از استفاده ماسک لازم است دست ها به نحو صحیح شستشو داده شوند. ماسک باید از پل بینی تا  چانه و اطراف صورت را دربر بگیرد. در موقع درآوردن، ماسک باید از بند گرفته شود و در سطل زباله یا در کیسه مخصوص نگهداری شود.

در مدت زمان پوشیدن ماسک، افراد باید از تماس دست با سطح ماسک اجتناب کنند و در صورت نیاز به تنظیم ماسک با دست، بدلیل احتمال بالای آلودگی میکروبی سطح جلوی ماسک، دست های خود را با محلول ضدعفونی دست، ضدعفونی نمایند و در صورت فراهم بودن شرایط شستشو در فواصل کاری با آب و صابون بشویند.

بیرون ماندن بینی و چانه از ماسک، شل بودن ماسک، دست زد به سطح ماسک، نپوشاندن کامل صورت از طرفین یا بالا و پایین را از مهم ترین رفتارهای غلط و رایج در هنگام ماسک زدن است.
پوشانده ماندن بینی بسیار بیشتر از سایر نقاط اهمیت خاص دارد چرا که گیرنده های مخصوص ویروس کرونا در سلول های مژک دار بینی تعداد بسیار زیادی دارند. از آنجا که بجز ماسک هیچ وسیله ای برای پوشاندن ورودی مجرای بینی وجود ندارد لذا در صورت عدم استفاده به هنگام و صحیح از ماسک همواره احتمال ابتلا به بیماری کوید19 و سایر بیماری های تنفسی وجود دارد.

از آنجا  که واکسن و روش های دیگر هیچکدام نمی توانند با پوشاندن بینی مانع از ورود ویروس به بدن شوند لذا ماسک همواره جایگاه ویژه خود را در جلوگیری از ابتلا دارد و بدون ماسک حتی افراد واکسینه شده هم به محض ورود ویروس از دهان و بینی احتمال دارد که مبتلا شوند.

منبع: وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی