آرتریت پسوریاتیک چیست؟

 آرتریت پسوریاتیک(Arthritis Psoriatic)نوعی از بیماری التهابی مذمن در مفاصل می باشد که با بیماری پسوریازیس مرتبط می باشد. بیماری پسوریازیس یک بیماری پوستی مذمن ارثی است. در این بیماری لکه های زبر ،قرمز رنگ با پوسته های نقره ای یا سفید صدفی همراه با خارش بر روی پوست وجود دارند. این لکه ها بیشتر روی پوست آرنج، زانو و سر پیدا می شوند ولی بر روی تنه و سایر قسمت ها نیز ممکن است دیده شوند. تغییرات ناخن در انگشتان دست و پا نیز از مشخصات پسوریازیس می باشد. بیماری پسوریازیس در نقاط مختلف دنیا شیوع متفاوتی دارد ( 1 تا 2 درصد). در ایران نیز پسوریازیس جزء بیماری های شایع پوستی است. آرتریت پسوریاتیک در همه کسانی که مبتلا به پسوریازیس هستند دیده نمی شود و فقط در حدود 11 در صد از بیماران آرتریت پیدا می شود. معمولا آرتریت حدود 11 سال بعد از شروع بیماری پوستی بوجود می آید. گاهی نیز ممکن است بیماری مفصلی قبل از بیماری پوستی ظاهرشود و یا اینکه بیماری پوستی و مفصلی هم زمان شروع شوند. سن شروع آرتریت پسوریاتیک در اکثر بیماران بین 11 تا 51 سالگی است.

علت آرتریت پسوریاتیک چیست ؟

 دلیل ابتلا به آرتریت پسوریاتیک هنوز شناخته نشده است. این باور وجود دارد که ژنتیک (عامل های ارثی)، غیر طبیعی بودن سیستم ایمنی بدن و عوامل محیطی در ابتلا به این بیماری نقش دارند. بعضی از محققان بر این باورند که باکتری های مشخصی نظیر استرپتوکوک ممکن است نقشی در ابتلا به آرتریت پسوریاتیک داشته باشند و سبب تحریک سیستم ایمنی شوند. این تحریک سیستم ایمنی می تواند در کسانی که استعداد ژنتیکی برای آرتریت پسوریاتیک دارند موجب بروز بیماری شود.

نشانه های آرتریت پسوریاتیک

 نشانه های اصلی آرتریت پسوریاتیک عبارتند از: درد وتورم در یک مفصل یا بیشتر،معمولا در مچ دست، زانو مچ پا و/ یا مفصل های انتهایی انگشتان دست یاپا

·  ورم انگشتان دست و/یا انگشتان پا که به آن ظاهری شبیه به "سوسیس" می دهد

. · وجود خشکی در مفاصل بعد از بیدار شدن .

· کم شدن حرکت مفاصل مبتلا

 · وجود حساسیت در محل اتصال عضلات و رباط ها به استخوان ها به ویژه در پشت استخوان پاشنه و کف پا،

کمر درد و درد کفل

 · لکه های زبر نقره ای یا خاکستری رنگ بر روی پوست سر آرنج بانو و/ یا قسمت های دیگر بدن

· تغییرات ناخن بشکل فرورفتگی های کوچک چاهک مانند و/یا جدا شدن)کنده شدن( ناخن های انگشتان دست یا پا ازبستر ناخن که ظاهر آن شبیه ناخن دچار عفونت است

. · خستگی عمومی

 · قرمزی و درد در چشم ها

 انواع آرتریت پسوریاتیک

 سیر آرتریت پسوریاتیک متفاوت است. بیشتر افراد با آن کنار می آیند و می توانند یک زندگی طبیعی داشته باشند. ولی بعضی ها به درد مذمن مفصل دچارمی شوند و نمی توانند مفصل هایی را که به علت آرتریت آسیب دیده اند به کار بگیرند. التهاب مداوم در غشاء زیرین مفصل که سینوویوم نامیده می شود می تواند منجر به آسیب مفصل و تغییر شکل آن شود. آرتریت پسوریاتیک در 5 نوع مختلف تظاهر می کند که عبارتند از:: · آرتریت قرینه : علائم این نوع از آرتریت پسوریاتیک شبیه آرتریت روماتوئید است. از مشخصات این نوع آرتریت وجود درد ورم و خشکی درمفاصل بطور قرینه در دو طرف بدن است ولی معمولا شدت علائم نسبت به آرتریت روماتوئید ملایمتر و تغییر شکل مفصلی کمتری هم ایجاد می شود. این نوع گرفتاری مفصلی می تواند ناتوانی حرکتی ایجاد کند.گرفتاری مفصلی در بیشتر افراد مبتلا به آرتریت پسوریاتیک،ازاین نوع است.

آرتریت غیرقرینه : در این نوع ممکن است فقط چند مفصل یا تعداد زیادی از مفاصل مبتلا شوند. هر مفصلی می تواند دچار شود مانند زانو، ران مچ پا و یا مچ دست. در بعضی از بیماران ورم تمام انگشت دست یا پا بشکل " سوسیس " بوجود می آید که در اصطلاح پزشکی داکتیلیت نامیده می شود. مفاصل ممکن است گرم، حساس و قرمز رنگ شوند و درد آن ها از بین رفته و مجددا برگشت کند و معمولا به درمان جواب می دهند. این نوع گرفتاری مفصل معمولا شدید نیست ولی ممکن است در بعضی از بیماران ناتوانی ایجاد کند

. · آرتریت در مفاصل بین بند انگشتی انتهائی : در حدود 5 درصد از بیماران مبتلا به آرتریت پسوریاتیک گرفتاری مفاصل بین بند انگشتی انتهایی در انگشتان دست پیدا می شود. این نوع گرفتاری مفصلی ممکن است با آرتروز انگشتان دست اشتباه شود اما تغییرات موجود در ناخن مانند وجود فرورفتگی ها، تغییرات رنگ بشکل سفید شدن و جداشدن از بستر ناخن به تشخیص این نوع آرتریت کمک می کند.

اسپوندیلیت : التهاب در مفاصل ستون فقرات علامت غالب در 5 درصد بیماران مبتلا به آرتریت پسوریاتیک است. ولی التهاب و خشکی در گردن کمر و مفاصل ساکروایلیاک در تعداد بیشتری از بیماران وجود دارد که سبب درناک بودن و سختی در حرکت می شود. در این نوع گرفتاری مفاصل محیطی مانند دست ها، ران، زانوها و پاها نیبز ممکن است وجود داشته باشد

. · آرتریت موتیالن: آرتریت موتیالن نوع شدید و تخریبی مفاصل است که در حدود 5 درصد بیماران مبتلا به آرتریت پسوریاتیک دیده می شود. این نوع آرتریت بیشتر مفاصل دست و پا را مبتلا می کند ولی برخی بیماران درد گردن و کمر هم ممکن است داشته باشند.

تشخیص آرتریت پسوریاتیک

آرتریت پسوریاتیک ممکن است با علائم خفیف و بتدریج شروع شود و یا اینکه بطورناگهانی و شدید در بیمار پیدا شود. تشخیص بیماری همیشه آسان نیست زیرا آزمایش اختصاصی برای این بیماری موجود نیست. توصیه می شود اگر شخصی دچار بیماری پوستی پسوریازیس باشد و درد در مفاصل پیدا کند حتما به روماتولوژیست مراجعه کند. ممکن است پزشکان عمومی و متخصصین دیگر به اندازه روماتولوژیست ها در امر تشخیص آرتریت پسوریاتیک تجربه نداشته باشند. همچنین باید متذکر شد که گاهی اوقات علائم پسوریازیس آشکارنیست وضایعات پوستی فقط درمناطقی مثل گوش، ناف و ناحیه پرینه(منطقه بین مقعد و اندام تناسلی ، وجود دارند یا فقط در پوست سر بشکل شوره زیاد خود را نشان میدهد. گاهی علائم آرتریت پسوریاتیک ممکن است شبیه بیماری های مختلف مفصلی مانند آرتروز آرتریت روماتوئید و نقرس باشد. تشخیص زودرس بیماری برای شروع درمان صحیح و پیشگیری از آسیب های مفصلی اهمیت زیادی دارد. برای تشخیص آرتریت پسوریاتیک ابتدا پزشکان به وجود نشانه ها و علائم زیر توجه می کنند:

خستگی عمومی · حساسیت درد و ورم زبردپی ها  · ورم انگشتان دست و پا · خشکی مفاصل درد شدید ورم وحساسیت در یک یا چند مفصل · کم شدن حرکات مفصلی · خشکی صبحگاهی · تغییرات ناخن ؛ مانند جداشدن ناخن از بستر آن یا وجود فرورفتگی های کوچک بر روی ناخن · قرمزی و درد در چشم ها سابقه وجود پسوریازیس در فامیل بیمار بعد از گرفتن شرح حال و معاینات مفصلی از آزمایشات زیر نیز برای کمک به تشخیص ممکن است استفاده شود: · عکسبرداری با اشعه ایکس از مفاصل مبتلا و در مواردی سی تی اسکن یا ام-آر-آی

 · آزمایشات خون برای رد کردن بیماری هائی مانند آرتریت روماتوئید

آزمایش مایع مفصلی پس ازکشیدن آن با سوزن برای رد کردن نقرس یا عفونت مفصلی · بیوپسی پوست برای مواردی که تشخیص بیماری پوستی پسوریازیس از نظرکلینیکی میسر نباشد. · تست سنجش تراکم استخوان برای تعیین خطرپوکی استخوان وشکستگی های ناشی ازآن

منبع: انجمن روماتولوژی ایران