دانستنیهای مفید

ویژه پزشکان
portfolio image

 

ویروس اچ پی وی (HPV) چیست؟

ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) یا ویروس اچ پی وی (HPV) ویروسی است که باعث سرطان سرویکس و زگیل های تناسلی می شود. HPV ها ویروسهای  DNAدار دو رشته ای حلقوی کوچک با 8 ژن کدکننده پروتئین های ویروسی و متعلق به خانواده  papillomavirusهستند. این گروه از ویروس ها بسیار بزرگ و متنوع بوده که در مهره داران، پستانداران و پرندگان یافت شده که سلول های اپیتلیال پایه پوست و غشای مخاطی را آلوده کرده و عامل ایجاد طیف وسیعی از بیماری ها از ضایعات خوش خیم تا تومور های تهاجمی هستند. طولانی شدن عفونت با بعضی از انواع HPV می تواند منجر به سرطان سرویکس شده و تقریباً علت اصلی سرطان دهانه رحم می باشد. همچنین انواع دیگری از سرطان ‌ها مثل: سرطان مقعد، پنیس (آلت تناسلی مذکر)، واژن، و ناحیه خلفی حلق (حلق دهانی) با عفونت HPV مرتبط هستند. این ویروس ها قادرند از طریق تماس پوست با پوست یا مخاط با مخاط از فردی به فرد دیگر منتقل شده و به واسطه زخم پوستی یا مخاطی وارد بدن شوند. شایع ترین راه انتقال عفونت HPV از راه جنسی(STDs) است، اگرچه معمولاً توسط سیستم ایمنی بدن بهبود می یابد. در سراسر جهان، خطر ابتلا به HPV آن هم حداقل یک بار در طول زندگی در زنان و مردان 50٪ است. نقش HPV در ایجاد سرطان، نه تنها در سرطان دهانه رحم، بلکه در انواع دیگر نئوپلاسم ها به طور گسترده ای مورد مطالعه قرار گرفته است. تا به امروز بیش از 150 نوع از ویروس اچ پی وی (HPV) بر اساس توالی ژنتیکی پروتئین کپسید خارجی L1 شناسایی شده که حدود 40 نوع آن‌ ها سلول‌ های اپی‌تلیال ناحیه تناسلی را آلوده می ‌کنند و در پنج گروه   α, β, γ, μ, νطبقه شده اند، اما نوع 16 و 18 مهم ترین سویه های این ویروس در ایجاد سرطان دهانه رحم هستند.

نحوه انتقال ویروس اچ پی وی (HPV)

HPV  از طریق تماس مستقیم، اغلب از طریق رابطه جنسی یا رابطه جنسی دهانی با فرد آلوده منتقل می شود. عفونت HPV دستگاه تناسلی ممکن است از طریق راه های غیرجنسی نیز منتقل شود، راه های غیر جنسی انتقال HPV دستگاه تناسلی عمدتا از طریق انتقال از مادر باردار به نوزاد تازه متولد شده در زمان تولد است. در این حالت ویروس قادر است از طریق پدر یا مادر به فرزندان منتقل شود. اصلی ترین روش انتقال، از طریق مادر باردار در دوران بارداری یا زایمان یا از طریق تخمک یا اسپرم آلوده در زمان لقاح می باشد.

ویروس اچ پی وی (HPV) بر اساس ارتباط اپیدمیولوژیک با سرطان دهانه رحم به دو گروه کم خطر و پر خطر طبقه بندی می شوند:

گروه کم خطر: HPV 6 و HPV 11 انواع کم خطر HPV هستند. آنها تقریباً 90 درصد با زگیل تناسلی مرتبطند. HPV11 می تواند باعث تغییر در دهانه رحم شود. زگیل های تناسلی به شکل برجستگی ها یا ضایعات بر روی دستگاه تناسلی چند هفته یا چند ماه پس از رابطه با یک شریک جنسی که HPV دارد، ظاهر می شوند و باعث ایجاد بیماری های جدی از جمله سرطان نمی شوند.

 

گروه پر خطر: گروه پر خطر یا آنکوژن (به عنوان مثال انواع HPV 16، 18، 31، 33 و 45( بیشتر با سرطان دهانه رحم مرتبط هستند. نوع 16 علت تقریباً 50٪ سرطان های دهانه رحم در سراسر جهان است و انواع 16 و 18 با هم حدود 70٪ سرطان های دهانه رحم را تشکیل می دهند. عفونت با نوع HPV پرخطر برای توسعه سرطان دهانه رحم ضروری تلقی می شود، اما به خودی خود برای ایجاد سرطان کافی نیست. اکثر زنان مبتلا به عفونت ویروس اچ پی وی (HPV) به سرطان مبتلا نمی شوند. بیشتر این ویروس ها فاقد علائم بوده و بدن آنها را حذف می کند. تیپ‌های ۴۵ و ۳۱ حدود ۱۰- ۵ درصد از سرطان های سرویکس را باعث می شوند.